Bloubosluise

Bloubosluise:

Inleiding

Bloubosluise veroorsaak jaarliks miljoene rande se skade. ‘n Duimreël (persoonlike kommunikasie, Louise Heyne) is dat ‘n bosluis waarskynlik 5 maal sy finale massa in bloed opneem in hul parasitiese lewensiklus.

Pas mens die reël toe op bloubosluise met hul kort lewenstydperk, en neem mens hul getalle in ag (sien laaste paragraaf) en dat sowat 7% van ‘n dier se massa bloed is, het dit ‘n enorme ekonomiese impak op die groeiprestasie van ‘n dier.

Weens bloubosluise se vinnige metabolisme, kort lewenstydperk het hul die vermoë om baie vinnig weerstandigheid te ontwikkel met ‘n ingewikkelde proses teen alle bosluisdoders bekend.

• 

Algemene Kenmerke

1. Twee groepe van ekonomiese belang kom in SA voor.
2. Rhipicephalus (boophilus)  decoloratus
3. Die uitheemse pantropiese bloubosluis,  Rhipicephalus  (boophilus) microplus.
4. Bloubosluise dra na erge bloedverlies, hoofsaaklike rooiwater en of galsiekte (Anaplasmose) oor.
5. Die inheemse bloubosluis  of Afrika bloubosluis kan net Afrika rooiwater oordra, wyl die uitheemse of Asiatiese bloubosluis, beide rooiwaters kan  oordra
6. Die gewone bloubosluis voltooi sy  lewensiklus in ideale  omstandighede in  sowat 21-24 dae
   • waarna die vol gesuipte  wyfie afval
   • na sowat 6 dae begin om  sowat  2500 eiertjies te lê in ‘n  beskermde plekkie, soos graspolle
   • Die proses  is  aanvanklik intens. Sy lê in die eerste 70% daarvan vanaf dag 6 baie vinnig
   • totdat sy min of meer op dag 21 die laaste eiers lê en afsterf.
   • Die 6-pootige larwe broei na sowat 3  weke uit, mits  omstandighede gunstig is,  (temperatuur en vog) klim met  ‘n  grashalm na bowe en wag dan vir ‘n  prooi.
   • Larwes reageer heftig wanneer hul die  trillinge van  hoewe hoor en raak op ‘n  grashalm aan die dans (om te  kan heg)  wanneer hul in aanraking kom met die  koolsuurgas van ‘n dier se asem.
   • Die  larwe is ook so groot soos ‘n kopspeld se prik en moeilik vir die  onkundige oog om  te sien.

Lewensiklus

Die lewensiklus is hierna eenvoudig. 

1. Die  eengasheerbosluis bly op die  dieselfde dier die hele tyd. 
2. ‘n 6-pootige larwe neem ‘n bloedmaal binne die eerste 7 dae van vashegting, omvorm in die huid
3. verander daarna in ‘n  agtpootige nimf, neem in  die volgende 7  dae ‘n bloedmaal en omvorm weereens, ontluik dan
4. en word ‘n volwasse bosluis wat bloed moet inneem om geslagsryp te word, paar en afval en die lewensiklus begin weer.
5. Wat hier verder van belang is, is dat die Asiatiese bloubosluis se  lewensiklus sowat een week korter is as die gewone bloubosluis.

Bloubosluisgetalle.

As ‘n voorbeeld hiervan word die volgende  inligting gegee van  ‘n studie deur Prof. Ivan Horak

1. Vir ‘n elke 68 volgesuigde bloubosluiswyfie met die oog  sigbaar, is daar
2. 476 ander wyfies in hul larf of nimffase
3. vir elke wyfie is daar 2 mannetjies
4. vir elke mannetjie 2 nimfe, en
5. vir elke nimf, 2 larwes

Dit wil sê: 68 wyfies x 7 wyfies in larf of  nimfstadium

• = 476 wyfies x 2 mannetjies = 938 mannetjies
• d.w.s 476 + 938 = 1428 volwasse bosluise
• en 1428 x 2 nimfe = 2856 nimfe x 2 larwes
• = 5712

Totaal: 1428 + 2856 + 5712 = 9996 bloubosluise  wat hul  lewensiklus in sowat 21- 24 dae kan voltooi en met die eier se  uitbroei periode van  sowat 6 weke tussenposes, kan ‘n geslag  bosluise  homself sowat 4 keer in 365 dae herhaal.

Dit is dus in hierdie hele proses waar die bosluis  op een gasheer  bly, en blootgestel word aan die  aanwending van dipstowwe,  waar  weerstandigheid teen dipstowwe geselekteer  word. Dit is  dan ook net die bloubosluis en nie  die ander bosluisgroepe wat  ook op die dier  voorkom nie.

Verder is dit belangrik, met die getalle van bo,  om te besef dat  elke wyfie sowat 3-5 ml bloed  inneem.

Sou mens die getalle  vermenigvuldig, is  die hoeveelheid bloed wat ‘n dier moet reproduseer om ‘n goeie produksie te lewer, ‘n  interessante  faktor.